28 października 2024 r. w Akademii Nauk Stosowanych po wakacyjnej przerwie odbyła się pierwsza prelekcja z cyklu wykładów rektorskich w roku akademickim 2024/2025.
Naszym gościem był dr hab. Roman Konik, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, który wygłosił wykład pt. Między folklorem a wielką sztuką. Przyroda i kultura tatrzańska, jako inspiracja artystów Młodej Polski. Profesora przywitał prof. dr hab. Grzegorz Nieć, prorektor ds. nauki i rozwoju, inicjator wykładów rektorskich.
Zapraszamy do wysłuchania nagrania audio z całego wykładu rektorskiego.
Licznie zgromadzeni słuchacze wraz z prelegentem poszukiwali odpowiedzi na pytanie o powód, dla którego tylu wybitnych naukowców i utalentowanych artystów działało w jednym czasie. Drugim nurtującym pytaniem była rola Podhala, które przyciągało i inspirowało wolnością w czasach polskiej niewoli.
Poruszono temat szkoły lwowsko-warszawskiej, szkoły monachijskiej i innych ośrodków, skąd wywodziły się najwspanialsze umysły Młodej Polski. Przywołano takie osobistości, jak Hugo Steinhaus czy Stefan Banach, przedstawiciele lwowskiej szkoły matematycznej, dla których królowa nauk była ogromną pasją, motorem napędowym.
Omówiono życie i twórczość utalentowanych malarzy związanych z Podhalem: jak brat Albert, który podobnie jak inni artyści tego czasu w życiu podobnym do wzburzonego morza, w sztuce szukali swoistej ucieczki, namiastki wolności. Malarstwo było dla nich wymarzoną arkadią, osobistym wyrazem tego, jak chcieli widzieć świat.
Przywołano sylwetkę Wojciecha Gersona, który odkrył Tatry dla malarstwa polskiego oraz odegrał ogromną rolę dla umiejętności warsztatowych wybitnych polskich malarzy. Kto wyszedł z jego szkoły, dostawał się na prestiżową akademię sztuk pięknych. Gerson obalił dotychczasowe zasady malarskie
i dążył do odkrycia stylu narodowego – czapką Zakopanego chciał nakryć całą Polskę po jej odrodzeniu. Wprowadził wyjścia w plener, a od swoich uczniów wymagał doskonałej pamięci oglądanych obiektów i przestrzeni, szalonej precyzji i dążenia do prawdziwej doskonałości i kunsztu.
Kolejnymi zafascynowanymi Podhalem wraz z jego autonomicznym stylem i tatrzańskimi pejzażami byliwychowanek Gersona Stanisław Witkiewicz, autor 52 obrazów olejnych uczeń Akademii
w Petersburgu oraz szkoły monachijskiej – mekki malarzy oraz jego syn Stanisław Ignacy Witkiewicz, w twórczości którego pochylono się szczególne nad portretami wzbogaconymi w detale – ornamenty podhalańskie.
Prawdziwym kowalem malarstwa był Leon Wyczółkowski. Wiernie i niezłomnie od najmłodszych lat aż do końca zajmował się sztuką. Nic innego ponad sztukę go nie interesowało, o czym świadczy ponad 5 tyś. dzieł. Zainspirowany urokami Podhala tworzył pastele, obrazy olejne, obrazy suchą igłą, czy grafiki.
Wykład spotkał się z dużym zainteresowaniem słuchaczy, zainspirował do pogłębiania wiedzy
w poruszonych kwestiach, był też doskonałą okazją do dyskusji i przedstawienia własnych odczuć na temat sztuki Młodej Polski, jak i roli Podtatrza dla ówczesnego malarstwa.
Na kolejny niezwykle ciekawy wykład zapraszamy 25 listopada o godz. 11.00. Wykład pt. Opactwo Cystersów w Szczyrzycu w świetle badań archeologicznych wygłosi dr Dariusz Niemiec z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.
